Oktober is een echte overgangsmaand. De zomer ligt al ver achter ons en de winter komt met rasse schreden dichterbij. Begin oktober vieren we Werelddierendag en worden onze favorietjes eens flink verwend. Eind oktober is het de beurt aan geesten, spoken en zwarte katten. Het is tijd voor Halloween! In Duitsland wordt er flink wat bier gedronken tijdens de Oktoberfesten en het laatste weekend van oktober verzetten we de klok. Dan is het weer wintertijd!
Oktober
Tiende maand of achtste maand?
Oktober is de tiende maand van het jaar in de Gregoriaanse kalender. In het Romeinse kalenderjaar was het de achtste maand, vandaar zijn naam. Octo betekent immers acht in het Latijn en tot 153 V.C. begon het jaar in maart. Tot in de 18de eeuw werd nog vaak de afkorting 8bris of 8ber gebruikt. Het lijkt wel SMS taal avant la lettre!
Wijnmaand, zaaimaand of rozenkransmaand
Oktober wordt ook nog wijnmaand genoemd omwille van de druivenoogst die in deze maand volop aan de gang is. Een andere naam is zaaimaand omdat het winterkoren nu gezaaid wordt. Nog een naam voor oktober, minder bekend misschien, is rozenkransmaand. Op 7 oktober 1571 werd de overwinning op de Ottomanen tijdens de Slag bij Lepanto toegeschreven aan het bidden van de rozenkrans door alle soldaten, katholiek en niet katholiek.
Omschakeling van zomertijd naar wintertijd
Tijdens het laatste weekend van oktober wordt de zomertijd omgeruild voor de wintertijd. Hiervoor zetten we om drie uur 's nachts de klok terug op twee uur. In het
jaar wordt de tijd immers
achteruit gezet. Door deze ingreep is het 's morgens een uur vroeger licht en wordt het 's avonds een uur vroeger donker. Velen houden niet van dit ritueel omdat zowel mens als dier er volgens hen van slag door raakt. Eén voordeel: in de nacht waarop de omschakeling gebeurt, winnen we een uur. Dit betekent dus een uur langer slapen of een uur meer tijd voor onze hobby's!
Paddenstoelen allerlei
In oktober staan de bossen vol verschillende soorten paddenstoelen. Sommige mensen vinden het leuk om paddenstoelen te gaan plukken om ze daarna klaar te maken. Toch is het hier altijd even oppassen geblazen want sommige soorten zijn helemaal niet eetbaar. Oktober is trouwens dé maand van de vliegenzwam, die mooie rode paddenstoel met zijn witte stippen uit het liedje en de kabouterverhalen. Een erg giftig exemplaar! Alleen maar te fotograferen!
Ontgroening schachtjes
Tijdens de eerste week van oktober vindt traditioneel de ontgroening van de schachtjes plaats op de meeste universiteiten. De schachtjes zijn de nieuwelingen. Zij moeten een aantal proeven en testen afleggen om daarna als volwaardige student te worden beschouwd. Vaak gaat deze ontgroening gepaard met veel geroep en getier op de schachten, veel vettigheid, een stoet door de straten van de universiteitssteden en daarna een stevige fuif waar alle ellende of plezier kan worden doorgespoeld.
Speciale dagen in oktober
Eerste zaterdag van oktober: World Card Making Day
In oktober 2005 werd voor de eerste maal de World Card Making Day in het leven geroepen. Op de eerste zaterdag van de maand zou iedereen over de hele wereld een kaartje moeten maken en moeten geven of versturen naar iemand waar ze aan denken of die het nodig heeft. Of gewoon een dag om ongebreideld lekker kaartjes te maken en eindelijk eens te beginnen aan de kerstkaarten!
4 oktober: Werelddierendag
Vier oktober is de sterfdag van Franciscus van Assisi. Deze man had zich zijn hele leven om (zwerf)dieren bekommerd. Hij wordt vaak afgebeeld met een leeuw. Toen Ilse Winter uit Brno in Tsjechië in 1927 met het idee kwam om een dag in het leven te roepen waarop aandacht zou worden besteed aan de dieren, koos men daarom dus voor vier oktober. De eerste Werelddierendag vond plaats in 1930. Op 4 oktober wordt nu nog steeds wereldwijd de aandacht gevestigd op het feit dat ook dieren rechten hebben en dat ze beschermd moeten worden.
9 oktober: World Post Day
Op World Post Day organiseren postkantoren en postmusea over de hele wereld tal van events. Zo worden er op die dag bijvoorbeeld speciale zegels uitgegeven, tentoonstellingen georganiseerd, etc. Organisaties die veel gebruik maken van de post, zoals bijvoorbeeld Postcrossing, springen maar al te graag mee op de kar. World Post Day werd voor de eerste maal in 1969 georganiseerd.
17 oktober: Werelddag van het Verzet tegen Armoede
Twintig procent van de Belgische bevolking leeft in Armoede. Om hier de aandacht op te vestigen, vragen de armoedebestrijdingsorganisaties aan iedereen om op 17 oktober geknoopte lakens uit de ramen te hangen. Symbolisch om "te kunnen ontsnappen aan de armoede".
31 oktober: Samhain en All Hallows' Eve oftewel Halloween
Samhain, het Keltisch Nieuwjaar, begon bij zonsondergang op 31 oktober. De scheiding tussen de dodenwereld en onze wereld werd op dat moment heel dun. Volgens de Kelten konden de doden op dat moment terug naar de wereld van de levenden komen. Daarom dat ze de tafel voor de overledenen dekten. Zo werd hen gezegd dat ze welkom waren. De Romeinen namen een deel van dit gebruik over maar voegden er katholieke elementen aan toe. Zo ontstond later All Hallows' Eve. Nu kent iedereen het feest onder de naam Halloween. In de beginjaren was het vooral heel populair in Amerika, Ierland en Engeland. Nu wordt er ook in onze contreien flink gefeest op 31 oktober. Kinderen lopen verkleed op straat en gaan de huizen af. Mensen geven hen snoepjes of een centje. Overal staan pompoenen in alle maten en in alle soorten. Meer en meer worden er ook fakkeltochten en Halloweenparties georganiseerd. Ook de grote attractieparken zijn mee op de kar gesprongen en versieren hun park in het griezelige thema. In Mexico vieren ze el Dia de los Muertos. Ook hier wordt eten klaargezet voor de overledenen op een soort altaar.
Het Oktoberfest in Duitsland
Het Oktoberfest is een beroemd folkloristisch feest dat wordt gevierd in Munchen (Beieren) en waarbij het bier rijkelijk vloeit. Het grootste bierfestival ter wereld duurt ongeveer veertien dagen en begint, ondanks zijn naam, in de laatste week van september. Mensen gaan er gekleed in de traditionele klederdracht: een Lederhose of leren broek voor de mannen en een Dirndl (kleedje) voor de vrouwen. Het bier wordt geschonken in enorme glazen van een halve liter tot zelfs een liter. Het eerste Oktoberfest vond plaats in 1810 ter ere van de bruiloft van prinses Theresia van Saksen-Hildburghausen en kroonprins Lodewijk van Beieren. Nu zijn er in Duitsland ook Oktoberfesten buiten Munchen. In België en Nederland worden eveneens Oktoberfesten georganiseerd, weliswaar niet van dezelfde omvang als die in Duitsland.
Dag van de Jeugdbeweging
Eind oktober, telkens op een vrijdag, is het in België Dag van de Jeugdbeweging. Op deze dag worden de jeugdbewegingen in de bloemetjes gezet. Er worden op verschillende plaatsen ontbijten georganiseerd waar ieder lid van een jeugdbeweging met hemd en das gratis kan van gaan genieten. Er wordt gevraagd om in uniform naar school te gaan. 's Avonds is er "de nacht van de Jeugd", een stevige fuif eveneens voor alle leden van de jeugdbeweging. Niet verschieten dus als je die dag heel wat jongeren in kaki of blauwe uniformen ziet rondlopen!
Meer herdenkingen of evenementen wereldwijd
- 1 oktober: Internationale dag van de ouderen en Internationale Muziekdag (UNESCO)
- 5 oktober: Leerkrachtendag (valt 5 oktober op een zondag, dan wordt de leerkrachtendag verschoven naar maandag)
- 12 oktober: Columbus Dag. Ook Dia de la Raza genoemd. Op deze dag wordt er in verschillende Noord- en Zuid-Amerikaanse landen de ontdekking van Amerika door Columbus in 1492 herdacht
- 16 oktober: Wereldvoedseldag. Rond deze periode wordt er vaak voedsel of geld ingezameld door de voedselbanken voor de minderbedeelden en de daklozen
- 18 oktober: Europese Dag tegen de Mensenhandel
- 22 oktober: Wereldstotterdag
- 29 oktober: Wereld Psoriasisdag
